Liczba pochówków kremacyjnych (urnowych) z roku na rok rośnie. W 2021 roku stanowiły one aż 40% wszystkich pogrzebów Polsce. Wynika to m.in. z malejącej liczby tradycyjnych grobów, rosnących kosztów tradycyjnych pogrzebów, a także kwestii środowiskowych. W przypadku pochówku urnowego ciało zmarłego jest spopielane w bardzo wysokiej temperaturze. Następnie prochy zostają w całości zebrane i umieszczone w urnie. Urna pogrzebowa to waza lub naczynie wykonane z trwałych materiałów oraz wyposażone w zamknięcie uniemożliwiające jej samodzielne otworzenie.

Wraz z rosnącą popularnością pochówków urnowych sukcesywnie powiększa się oferta producentów urn pogrzebowych. Oto podstawowe rodzaje urn na prochy ludzkie:

To właśnie one należą do „kanonu”. Wykonane z mosiądzu lub stali urny metalowe są lekkie, trwałe, odporne i bardzo eleganckie. Można je dowolnie formować oraz ozdabiać, a wybór jest naprawdę ogromny.

Najczęściej wykorzystywany jest tu marmur, granit, piaskowiec i onyks. Powierzchnię kamienia pokrywa się żywicą, co pozwala na uzyskanie eleganckiego połysku, a jednocześnie zabezpiecza przed zarysowaniem czy uszkodzeniem. Urna kamienna prezentuje się dostojnie i efektownie. W zależności od preferowanej estetyki można wybrać projekt bardziej lub mniej zdobny. Dostępne są kamienne urny na prochy w kształcie sarkofagu, trumny, grobu lub o tradycyjnym, zaokrąglonym kształcie. Urny z kamienia są przeważnie wyposażone w metalowe uchwyty.

Czyli wykonane z tworzyw sztucznych. Idealnie imitują urny kamienne, jednak są znacznie lżejsze, a przy tym także tańsze. Można je kupić w dowolnej wersji kolorystycznej.

Przede wszystkim z drewna dębowego, sosnowego, bukowego. Powierzchnia drewnianej urny jest pokrywana impregnatem, lub lakierem, dzięki czemu staje się odporna na warunki zewnętrzne, wilgoć, zarysowania itd. Swoim wyglądem może nawiązywać do trumny – choć to tylko jedna z wielu możliwości.

Zazwyczaj ma naturalny, pogłębiony przez impregnat kolor drewna. Dostępne są także modele pomalowane na czarno, biało, granatowo, bordowo lub ciemną zieleń. Warto zwrócić uwagę na ornamentykę, często bardzo bogatą. Urny pogrzebowe drewniane są ozdabiane roślinnym motywem, symbolem krzyża lub inskrypcją, np. fragmentem modlitwy czy wiersza.

Zainteresowaniem cieszą się również urny ceramiczne. Produkuje się je z wypalanej gliny, terakoty, kwarcu, skalenia, cyrkonu itp. Mogą mieć matową lub połyskliwą powierzchnię. Są trwałe, eleganckie, stosunkowo niedrogie, ponadto można im nadać w zasadzie dowolną kształt.

Z Zachodu przybył do nas pozytywny trend eko-pogrzebów. Coraz chętniej decydujemy się więc na ekologiczne urny pogrzebowe. Pod tym określeniem kryją się m.in. urny drewniane – wytwarzane jednak z naturalnego drewna, bez użycia szkodliwych dla środowiska środków, jak kleje czy impregnaty. Na uwagę zasługują również urny biodegradowalne, wykonane z celulozy i naturalnych włókien. Zazwyczaj sprzedaje się je z nasionami, np. sosny, oraz żyzną ziemią. Pogrzeb z urną biodegradowalną to zatem niezwykły symbol i rytuał powrotu do natury.

Można wybierać spomiędzy klasycznych, jak i bardziej oryginalnych projektów. Do najpopularniejszych należą urny pogrzebowe o kształcie:

To, jaką formę, kształt i kolor powinna mieć urna na prochy, zależy od wielu różnorodnych czynników. Podstawowym kryterium na pewno jest charakter i usposobienie osoby zmarłej. Zastanówmy się zatem, jaka urna pogrzebowa mogłaby jej odpowiadać. Czy kamień, ciemna kolorystyka i bogate zdobienia to odpowiedni kierunek, jeśli nasz bliski był zawsze pogodny i pełen energii? A co w przypadku osoby starszej, którą cechowała powaga? Nowoczesna, odważna urna na prochy to niekoniecznie dobry wybór. Z kolei w przypadku bliskiego, który ponad wszystko kochał design, można zdecydować się na minimalistyczną, ręcznie wyrabianą urnę w kształcie kamiennej kuli. Możliwości jest naprawdę sporo.

Można ją kupić już nawet za kilkadziesiąt złotych. Z kolei górna granica jest płynna – znajdziemy piękny przedmiot za kilkaset, ale i za kilka czy nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych. Cena urny wynika bowiem z wielu kwestii. Przede wszystkim – z materiału, z jakiego została wykonana. Cena urny na prochy drewnianej zazwyczaj jest niższa niż w przypadku kamiennej, jednak nie stanowi to reguły. Liczy się też sposób i jakość wykonania oraz wykończenia, projekt, zdobienia, wielkość itd. W zależności od tego, jaki budżet chcemy przeznaczyć na zakup, możemy wybrać urnę od jednego ze znanych producentów lub sięgnąć po przedmiot rękodzielniczy, stworzony na specjalne zamówienie.

Jeśli zdecydowaliśmy się na pogrzeb z urną, powinniśmy wcześniej zapoznać się z przebiegiem tego typu uroczystości. Na pewno będzie wyglądała nieco inaczej niż w przypadku pochówku trumnowego. Jeśli to pogrzeb chrześcijański, to w pierwszej kolejności odbywa się nabożeństwo. Następnie zaś ciało w trumnie zostanie przetransportowane do krematorium i w nim spopielone. Proces kremacji trwa zwykle 2-3 godziny. Po jego zakończeniu prochy są składane do urny i dopiero na kolejnym etapie odbywa się pochówek. Można go zorganizować w dniu kremacji. Pogrzeb z urną przebiega podobnie, co pochówek tradycyjny. Urnę pogrzebową składa się w grobie ziemnym, murowanym lub specjalnym kolumbarium.

Trzeba też pamiętać, że zgodnie z polskim prawem ludzkie szczątki – czyli również prochy – należy pochować właśnie na cmentarzu. Przechowywanie urny pogrzebowej w domu nie wchodzi w grę. W wyjątkowych sytuacjach urnę lub trumnę można złożyć w innym miejscu, jednak tylko po uzyskaniu pozwolenia od ministra ds. budownictwa w porozumieniu z ministrem zdrowia.