Urlop okolicznościowy po śmierci bliskiej osoby – komu i kiedy przysługuje?
W przypadku śmierci członka rodziny przysługuje Ci urlop okolicznościowy. Możesz go wykorzystać m.in. na uczestnictwo w uroczystości pogrzebowej i załatwianie spraw urzędowych. Co jeszcze trzeba wiedzieć o urlopie okolicznościowym z powodu śmierci? Ile dni wolnych dostaniesz? Kiedy należy je odebrać? Czy należy Ci się wynagrodzenie za nieprzepracowane dni? Przepisy prawa pracy mogą być skomplikowane, dlatego tłumaczymy wszystko do A do Z.
Co to jest urlop okolicznościowy?
Urlopem okolicznościowym określamy dodatkowe dni wolne, których Twój pracodawca udziela Ci w następstwie konkretnych okoliczności. Jak mówi prawo pracy, z takiego zwolnienia możesz skorzystać w kilku sytuacjach. Jedną z nich jest śmierć członka rodziny.
Komu przysługuje urlop okolicznościowy z powodu śmierci bliskiej osoby?
W świetle przepisów skorzystać z dnia wolnego może osoba zatrudniona na umowę o pracę, aby np. uczestniczyć w ceremonii pogrzebowej. Niestety umowa zlecenie czy o dzieło nie podlega przepisom Kodeksu Pracy, a Kodeksu Cywilnego. Jednak w praktyce sytuacja, w której pracodawca nie przyznaje tego rodzaju dnia wolnego pracownikowi, zdarza się niezwykle rzadko.
Ile dni urlopu okolicznościowego Ci przysługuje?
Liczba dni wolnych w ramach urlopu okolicznościowego z powodu śmierci ściśle wiąże się ze stopniem pokrewieństwa z osobą zmarłą.
Dwudniowy urlop okolicznościowy przysługuje Ci w przypadku:
śmierci małżonka, dziecka, matki, ojca, macochy lub ojczyma.
Jednodniowy urlop okolicznościowy zaś, jeśli jest to:
śmierć babci, dziadka, siostry, brata, teściowej, teścia lub osoby, która pozostawała na Twoim utrzymaniu bądź pod Twoją bezpośrednią opieką.
Nieco wątpliwości budzi temat urlopu okolicznościowego z powodu śmierci teścia w momencie, gdy jesteśmy po rozwodzie. Warto wiedzieć, że w świetle prawa stosunek powinowactwa nie zostaje przerwany wskutek rozwodu – jak najbardziej można więc skorzystać z dnia wolnego i wziąć udział w uroczystości pogrzebowej.
Urlop okolicznościowy – wzór
Aby skorzystać z dnia wolnego, musisz najpierw złożyć podanie o urlop okolicznościowy do swojego pracodawcy. Twój pracodawca prawdopodobnie dysponuje gotowym wzorem wniosku o urlop okolicznościowy. Jeśli nie, to taki dokument jest bardzo prosty do sporządzenia. Muszą się w nim znaleźć takie informacje, jak:
Data i miejscowość,
Twoje imię i nazwisko oraz stanowisko,
Dane Twojego pracodawcy (nazwa i adres firmy),
Prośba o udzielenie urlopu okolicznościowego oraz przyczyna,
Podstawa prawna.
Jeśli ma to być więc urlop okolicznościowy z powodu śmierci babci, treść wniosku powinna brzmieć:
Na podstawie § 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy, proszę o udzielenie mi w terminie [data] jednego dnia urlopu okolicznościowego w związku z pogrzebem babci. (Twój podpis)
Chcesz skorzystać z gotowego wzoru wniosku o urlop okolicznościowy z powodu śmierci? Znajdziesz go poniżej artykułu gotowy do uzupełnienia i pobrania.
Akt zgonu a urlop okolicznościowy
Składając wniosek o urlop okolicznościowy w związku ze śmiercią bliskiej osoby, musisz do niego dołączyć akt zgonu zmarłego – jako potwierdzenie tego wydarzenia. Nie trzeba jednak składać u pracodawcy oryginału czy kopii tego dokumentu. Wystarczy go przedstawić, a na jego podstawie zostanie sporządzona notatka służbowa.
Ile godzin urlopu okolicznościowego, np. po śmierci rodzica, można wykorzystać?
Warto zaznaczyć, że urlop jest przyznawany na cały dzień (lub 2 dni) – bez względu na liczbę godzin. Nieważne zatem, czy masz 8- czy 12-godzinny dzień pracy.
Czy urlop okolicznościowy można dzielić?
Jak już wspomnieliśmy, należy Ci się 1 lub 2 dni urlopu okolicznościowego. Czy dwudniowy urlop okolicznościowy można dzielić? Tak, możliwe bowiem, że potrzebujesz wolnego zarówno na samą uroczystość pogrzebową, jak i na załatwianie formalności np. kilka dni przed pogrzebem lub kilka dni po nim. W związku z tym możesz albo wykorzystać dwa dni łącznie, albo je podzielić.
Urlop okolicznościowy na śmierć ojca – jaki termin wykorzystania?
Przepisy nie określają wprost, w jakim terminie urlop okolicznościowy ma być wykorzystany. Należy mieć jednak na uwadze, że według prawa termin musi ściśle wiązać się lub wynikać z samego wydarzenia. Teoretycznie pracodawca nie może odmówić udzielenia urlopu okolicznościowego, jednak trzeba wiedzieć, że jego cel i termin powinny być w związku przyczynowym i czasowym z daną okolicznością, czyli śmiercią bliskiej osoby. Czy zatem można wziąć urlop okolicznościowy tydzień po pogrzebie? Tak, o ile przeznaczysz go np. na wizytę w urzędzie itp.
Urlop okolicznościowy w trakcie urlopu wypoczynkowego – co w takiej sytuacji?
Pracodawca udziela urlopu okolicznościowego wyłącznie wtedy, gdy pracownik faktycznie wykonuje pracę – zwalnia go wtedy z obowiązku pracy, aby mógł poświęcić dzień lub dwa na uczestnictwo w uroczystości pogrzebowej czy załatwianie spraw urzędowych. Jeśli więc do śmierci członka rodziny doszło w momencie, kiedy przebywałeś na urlopie, to na uczestnictwo w pogrzebie przeznaczasz wtedy swój urlop wypoczynkowy.
Czy urlop okolicznościowy wlicza się do urlopu wypoczynkowego?
Nie, urlop okolicznościowy pogrzebowy nie wlicza się do puli urlopu wypoczynkowego.
Urlop okolicznościowy – kiedy przepada?
Kiedy przepada urlop okolicznościowy? M.in. w wyżej opisanej sytuacji, czyli wtedy, gdy musisz go wziąć podczas urlopu wypoczynkowego. Podobnie w przypadku, gdy przebywasz na zwolnieniu lekarskim.
Czy urlop okolicznościowy jest płatny?
Urlop okolicznościowy jest płatny. Wynagrodzenie wylicza się podobnie jak w przypadku urlopu wypoczynkowego, z drobnymi tylko różnicami – co określa paragraf 5. rozporządzenia o wynagrodzeniach (Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29.05.1996 r.).
Ile jest płatny urlop okolicznościowy? Jak obliczyć urlop okolicznościowy – średnia czy z miesiąca stawka godzinowa? Już wyjaśniamy. Najpierw trzeba ustalić stałe składniki wynagrodzenia (czyli wynagrodzenia zasadniczego i dodatków, np. stażowego), a następnie zmienne (jak prowizje czy premie). Następnie dzielimy wynagrodzenie ze stałych składników przez liczbę godzin do przepracowania w danym miesiącu, a zmiennych – liczbę godzin faktycznie przepracowanych. Wyniki sumujemy, a potem mnożymy przez liczbę godzin urlopu okolicznościowego, które wykorzystaliśmy — to wynagrodzenie za urlop okolicznościowy.
Przykładowo, w kwietniu przepracowałeś 152 godziny, ponieważ wziąłeś 2 dni urlopu okolicznościowego z powodu śmierci bliskiego (łącznie 16 godzin). Ponadto zarabiasz 4000 zł brutto, a oprócz tego w tym miesiącu otrzymałeś premię regulaminową w wysokości 500 zł. W takiej sytuacji wynagrodzenie za urlop wynosi 433,60 zł.
Kto płaci za urlop okolicznościowy: ZUS czy pracodawca?
Za urlop okolicznościowy, na śmierć dziadka czy innego bliskiego członka rodziny, zawsze płaci pracodawca, podobnie jak w przypadku urlopu wypoczynkowego.
Jeden czy dwa dni wolnego to przeważnie zbyt mało, aby pozbierać się po śmierci w rodzinie. Pamiętaj, że jeśli potrzebujesz i masz taką możliwość, możesz skorzystać z urlopu wypoczynkowego. Zadbaj o swój komfort i daj sobie chwilę na „przyzwyczajenie się” do nowej, często bardzo trudnej sytuacji.