Jeśli osoba, która miała zaciągnięty kredyt, umarła, konieczne jest zawiadomienie banku o śmierci kredytobiorcy. Najlepiej odwiedzić placówkę bankową z odpisem aktu zgonu.

Warto wiedzieć, że zawiadomienie banku o śmierci kredytobiorcy nie oznacza wcale, że jednocześnie zostaniemy poinformowani, ile wynosi zadłużenie. To tajemnica bankowa – dostęp do danych uzyskamy dopiero po przyjęciu spadku. Dlatego też należy zastanowić się, czy najlepiej przyjąć spadek w całości, z dobrodziejstwem inwentarza, czy może go odrzucić (czym to się różni — o tym poniżej). Oczywiście można polegać na dokumentach i umowach przechowywanych przez zmarłego, jeśli tylko mamy taką możliwość.

Jeśli umrze jeden z kredytobiorców, np. współmałżonek, wtedy procedura jest prosta. Do opłacania pozostałych rat jest zobowiązana druga osoba. W takiej sytuacji kredyt nie wchodzi w skład masy spadkowej, tzn. do odpowiedzialności za spłatę nie są pociągani pozostali spadkobiercy.

Jeśli zmarły był jedynym kredytobiorcą, to wcale nie oznacza, że jego zobowiązanie finansowe automatycznie wygasa. Istnieje kilka możliwych scenariuszy. Często zdarza się, że bank rozwiązuje umowę kredytową i stawia w stan wymagalności całość zadłużenia. Następnie podejmuje kroki, które mogą zbliżyć go do odzyskania kwoty wynikającej z zobowiązania. W pierwszej kolejności sprawdza, czy ubezpieczenie kredytu obejmowało śmierć kredytobiorcy. Jeśli tak, może domagać się spłaty od towarzystwa ubezpieczeniowego — w zależności od warunków umowy w całości lub częściowo. W przypadku spłaty całości zobowiązania, nieruchomość jest dziedziczona przez spadkobiercę, a przy częściowej spłacie — spadkobierca jest zobowiązany do spłaty zadłużenia.

Jeśli umowa nie była zabezpieczona w ten sposób, może zabezpieczyć należność sądowym nakazem spłaty i domagać się tego od współmałżonka lub innych spadkobierców zmarłego.

Warto wiedzieć, że w skład spadku wchodzą nie tylko aktywa, czyli elementy, które powiększają wartość tegoż spadku, ale także zobowiązania, czyli wszystkie składniki, które ją obniżają.

Co do zasady śmierć kredytobiorcy sprawia, że kredyt muszą spłacić osoby wymienione w testamencie. Jeżeli nie spisano testamentu, w takim przypadku konieczne jest przeprowadzenie postępowania spadkowego. Pierwsza linia dziedziczenia obejmuje małżonka oraz dzieci osoby zmarłej. Jeżeli zaś zmarły nie miał dzieci, są to małżonek oraz jego rodzice.

Jeśli jesteś spadkobiercą i wiesz, że zmarły miał zaciągnięty kredyt hipoteczny lub inny, masz trzy możliwości. Możesz:

Jeżeli decydujesz się przyjąć spadek i kontynuować spłatę kredytu, musisz udać się do banku, w którym zaciągnięto zobowiązanie oraz przedstawić w nim takie dokumenty jak:

Co istotne, dopiero wtedy, kiedy bank upewni się, że masz prawo do spadku, czyli jednocześnie do przejęcia zobowiązań finansowych zmarłej osoby, przekaże Ci dane dotyczące umowy kredytowej, zadłużenia oraz przedstawi Ci harmonogram spłat. Zanim staniesz się nowym kredytobiorcą, bank przyjrzy się także Twojej zdolności kredytowej.

A co w sytuacji, kiedy kredyt zaciągany jest za poręczeniem? Czy żyrant musi spłacać kredyt po śmierci kredytobiorcy? Podobnie jak sama umowa kredytowa, także zobowiązanie żyranta nie wygasa w momencie śmierci kredytobiorcy. Jego poręczenie nadal stanowi bowiem zabezpieczenie kredytu. Dlatego w sytuacji, gdy spadkobiercy odrzucą spadek lub nie będą w stanie spłacić kredytu, staje się to obowiązkiem żyranta.

Wiele osób zastanawia się, czy od momentu śmierci kredytobiorcy do ustalenia osoby odpowiedzialnej za spłatę zobowiązania naliczane są odsetki. Jak się okazuje, to zależy od podejścia banku oraz warunków umowy. Wiele banków nalicza odsetki za brak płatności, niektóre zaś zawieszają je na czas trwania procesu spadkowego itd.

Umorzenie kredytu po śmierci kredytobiorcy zdarza się niezwykle rzadko. Banki próbują wyegzekwować spłatę długu u spadkobierców kredytobiorcy. Zobowiązanie jest umarzane jedynie wtedy, gdy jego spłata przez bliskich jest niemożliwa lub bardzo trudna do wyegzekwowania, przede wszystkim w przypadku trwałej utraty zdolności do podjęcia pracy, znacznej niepełnosprawności spadkobiercy lub utraty mienia w wyniku katastrofy, np. lotniczej lub klimatycznej.

Warto wiedzieć, że kredyt po śmierci kredytobiorcy może się przedawnić. Ma to miejsce w przypadku, jeśli bank nie podejmie żadnych działań egzekucyjnych w ciągu 3 lat od śmierci kredytobiorcy. Takie sytuacje należą jednak do rzadkości.

Trzeba wiedzieć, że warunkiem uzyskania kredytu hipotecznego jest wykupienie ubezpieczenie na życie przez kredytobiorcę przez pierwsze lata kredytowania lub przez cały okres kredytowania — w zależności od wymogów banku. Ponadto warto wykupić ubezpieczenie kredytu od śmierci. Dzięki ubezpieczeniu kredytu od śmierci ubezpieczyciel zobowiązuje się do pełnej lub częściowej spłaty zobowiązania. To zatem realna pomoc dla spadkobierców. Nie wszyscy jednak decydują się na dodatkowe ubezpieczenie — głównym powodem jest wyższa miesięczna rata. Ponadto żadne przepisy prawne nie nakładają na kredytobiorców obowiązku wykupienia ubezpieczenia.

Kto spłaca kredyt po śmierci? Czy kredyt automatycznie staje się zobowiązaniem spadkobierców? Jest to uzależnione przede wszystkim od zapisów w umowie kredytowej, a także od prawa spadkowego w Polsce.