Przede wszystkim obserwujemy znaczący zwrot w kierunku pogrzebów humanistycznych, czyli świeckich. To ceremonie, które nie mają charakteru religijnego. Tym samym nie uczestniczy w nich osoba duchowna — uroczystość prowadzi mistrz ceremonii. Tego rodzaju nabożeństwo nie ma z góry określonego scenariusza, przebieg wydarzenia można elastycznie zmieniać i modyfikować. Nie koncentruje się zatem na wypełnieniu ustalonego porządku liturgicznego, a na życiu zmarłego — jego relacjach, dokonaniach czy ważnych wydarzeniach.

Według niektórych rosnąca popularność pogrzebów humanistycznych świadczy o postępującym upadku duchowości. Warto jednak spojrzeć na to inaczej: świeckie ceremonie nie wykluczają duchowości ani nawet religijności. To jednak duchowość rozumiana inaczej niż tradycyjnie — najczęściej niezwiązana z konkretnym systemem wierzeń. Z drugiej strony rodzina zmarłego niekiedy uwzględnia w tym rytuale modlitwę — odwołanie się do tego rodzaju symboli może bowiem nieść otuchę i ukojenie w bólu.

Świeckim uroczystościom towarzyszy jeszcze jeden, wyraźny trend. Pogrzeb coraz częściej wiąże się z celebrowaniem życia zmarłego — to spersonalizowany rytuał, podczas którego możemy upamiętnić bliską osobę. Forma jest dowolna: ognisko lub piknik, seans ulubionego filmu lub wspólne oglądanie zdjęć i słuchanie muzyki. Do tego opowieści i wspomnienia najbliższych. To piękne podsumowanie życia.

W 2021 roku liczba kremacji i pochówków urnowych w Polsce przewyższyła liczbę tradycyjnych pogrzebów. Argumentem „za” są m.in. kwestie finansowe — pogrzeb urnowy zazwyczaj jest tańszy niż standardowy pochówek. Ponadto kremacja jest bezpieczna i ekologiczna — dym powstający podczas spopielania ciała jest nieszkodliwy. Jeśli zależy Ci na środowisku, dodatkowo możesz wybrać urnę biodegradowalną.

Możliwe, że termin „doula” kojarzy Ci się narodzinami. I faktycznie, doula to osoba, która towarzyszy przyszłej mamie oraz jej rodzinie w tym ważnym momencie w ich życiu — podczas przygotowań do porodu oraz samego porodu. To swego rodzaju asystentka, która służy wsparciem — emocjonalnym, fizycznym, a także organizacyjnym.

Podobnie jest w przypadku douli umierania. Otacza opieką oraz wsparciem, towarzyszy umierającym oraz ich bliskim przed, w trakcie oraz po śmierci. Pomaga emocjonalnie przygotować się do śmierci oraz pogodzić się z nią. Jednocześnie służy podpowiedziami dotyczącymi formalności, kwestii testamentu czy organizacji pogrzebu. Doula śmierci to całkowicie nowe zjawisko w Polsce, jednak i u nas można znaleźć już kilka osób, które zajmują się udzielaniem wsparcia w tym zakresie.

Przykładowo w Wielkiej Brytanii istnieje już ponad 200 zielonych cmentarzy. Znajdują się one na specjalnie przygotowanych łąkach i lasach. Zmarli chowani są w całkowicie biodegradowalnych trumnach lub urnach — wykonanych z tektury, wikliny itp. Miejsca pochówku albo nie są oznaczane, albo są oznaczone jedynie w sposób symboliczny, m.in. poprzez posadzenie na nim drzewa lub krzewu. Dzięki temu zielony cmentarz staje się miejscem, w którym zmarli mogą połączyć się z naturą i ponownie stać się jej częścią.

Na tej wizji swoją koncepcję budują kolejne firmy z branży funeralnej. Od kilku lat dostępne w sprzedaży są biodegradowalne kapsuły składające się z urny, inkubatora z nasionami, systemu nawadniającego oraz elektronicznych czujników i lokalizatora. Kapsuła została zaprojektowana tak, aby z nasion mogło urosnąć drzewo. Lokalizator z kolei pozwala odnaleźć miejsce pochówku i odwiedzać je w przyszłości.

Zgodnie z tradycją żałobnicy przynoszą na pogrzeb kwiaty — stanowi to wyraz szacunku. Coraz częściej jednak bliscy zmarłego proszą o wpłacenie pieniędzy na rzecz konkretnej akcji charytatywnej. Może to być organizacja bliska zmarłemu (np. schronisko dla zwierząt) lub też wspierająca chorujących na daną chorobę. Nawet jeśli zebranych środków nie będzie wiele, to piękny i znaczący gest.

Dynamiczny rozwój technologii zmienił nasze podejście do wielu kwestii związanych z pogrzebem. Wskutek wszechobecności mediów społecznościowych śmierć i żałoba stają się poniekąd wydarzeniem publicznym — informujemy o niej na popularnych portalach, ponieważ to często jedyny sposób, aby poinformować przyjaciół i znajomych zmarłego o terminie pogrzebu itp. Jeśli szukasz szablonu takiego powiadomienia o śmierci i chcesz opublikować komunikat w mediach społecznościowych, możesz skorzystać z wygodnego rozwiązania dostępnego na Świętej Pamięci.

Coraz powszechniejsze stają się też „pogrzeby wirtualne”. Dzięki nagraniu lub transmisji na żywo w uroczystości można uczestniczyć również na odległość. Wyprowadzka do innego kraju, choroba itp. nie stanowią już więc przeszkody — nadal możemy pożegnać zmarłego.

Usługi transmitowania pogrzebu stają się popularne również w Polsce — do oferty włączają je kolejne zakłady pogrzebowe. W zależności od wybranego rozwiązania transmisja online odbywa się na stronie firmy lub na innej, zewnętrznej platformie, jednak zawsze tak, aby zapewnić żałobnikom prywatność (dostęp do wideo może być chroniony hasłem, dzięki czemu w uroczystości będą uczestniczyć tylko osoby powołane).