Branża pogrzebowa nieustannie ewoluuje. Zmieniają się trendy dotyczące trumien, formy ceremonii pożegnalnych, a także oferta produktów funeralnych. Jakie zmiany przyniesie rok 2025? Pod koniec ubiegłego roku zadaliśmy Wam to pytanie – oto rezultaty.
W ankiecie na moim profilu (Agnes ZZa Grobu) wzięły udział 103 osoby. Odpowiedzi zbieraliśmy anonimowo. Dziękuję za Wasze zaangażowanie!
Przede wszystkim więcej kremacji i wolności w tej formie pochówku
Ani trochę nie zdziwiło mnie to, że w ankiecie królowała kremacja. Jest to temat niezwykle często poruszany na spotkaniach i prelekcjach, które prowadzę. Chociaż współczesna kremacja jest dostępna w naszym kraju od 1993 roku, to dopiero od niedawna przechodzi transformację i coraz więcej osób wybiera tę formę pochówku.
Na pytanie: Jeżeli przyszłoby Ci decydować o swoim pogrzebie tu i teraz, to która forma pochówku jest Ci bliższa? 73,8% ankietowanych wskazało kremację, a 26,2% pochówek tradycyjny, czyli złożenie trumny bezpośrednio w grobie.
Oprócz tego, że chętnie skorzystalibyśmy z formy pochówku, jaką jest kremacja, naszemu społeczeństwu marzy się zmiana prawa w tej materii. Obecnie w naszym kraju urna z prochami, jest traktowana równoznacznie z trumną z ciałem zmarłego w środku. W obu przypadkach zmarły trafia na cmentarz. Polskie społeczeństwo jest coraz bardziej wyedukowane w temacie śmierci i zauważa, że w większości krajów świata prochy zmarłego mogą trafić nie tylko na cmentarz, ale również być przechowywane w domu lub rozsypywane w wybranym przez rodzinę zmarłego miejscu.
W Polsce istnieją obecnie dwie możliwości niestandardowego postępowania z prochami. Pierwsza to biżuteria i pamiątki żałobne, w których wykorzystuje się symboliczną ilość prochów – jednak większość z nich nadal musi zostać pochowana na cmentarzu. Druga opcja to tzw. Parki Pamięci, czyli specjalnie wyznaczone miejsca w nekropoliach, w których można rozsypać prochy bezpośrednio do ziemi. Są one formą mogiły zbiorowej przeznaczonej wyłącznie dla prochów po kremacji, a na ich terenie nie można ustawiać zniczy ani kwiatów. Informację o pochowanych w tym miejscu zmarłych umieszcza się na tabliczce przy wyznaczonym obszarze.
Zarówno pierwsza jak i druga opcja cieszy się ostatnio coraz większą popularnością, otwierając nam niejako drzwi na inne zmiany w polskiej kremacji.
Możliwość bardziej ekologicznych pochówków
Jedno z pytań w ankiecie brzmiało: Gdyby w Twoim lokalnym domu pogrzebowym dostępne były ekologiczne urny lub trumny, czy zdecydował(a)byś się na taką opcję? Aż 58,3% ankietowanych odpowiedziało twierdząco, 29,1% nie miało zdania, a jedynie 12,6% było na nie.
Coraz więcej osób, planując swoją ostatnią drogę, bierze pod uwagę dobro planety – wyniki ankiety tylko to potwierdzają. Ten rosnący trend dostrzegam także podczas moich spotkań z Wami.
Producenci urn i trumien również reagują na te zmiany, wprowadzając ekologiczne alternatywy. Najwięcej opcji znajdziemy wśród urn, które już znacznie częściej powstają z papieru, wikliny, bambusa, polilaktydu czy pyłu drzewnego.
Zupełnie nowym produktem w branży są bio relikwiarze, z których może wyrosnąć drzewo lub inna wybrana przez nas roślina.
W 2024 roku powstał też pierwszy w Polsce cmentarz ekologiczny. Został otwarty w Krakowie. Na potrzeby jego powstania została wydzielona przestrzeń na cmentarzu komunalnym w Podgórkach Tynieckich. Przy otwarciu udostępniono 135 grobów, a do każdego z nich można pochować dwie urny z prochami. Warunkiem jest to, że urna musi być biodegradowalna. Daje nam to 270 miejsc grzebalnych na eko-urny. Czym różni się eko cmentarz od tradycyjnego cmentarza? W przypadku tego pierwszego nie zaznamy w nim standardowych nagrobków, zamiast tego miejsce pochowania zmarłego zostaje oznaczone niewielką tabliczką z ekologicznej sklejki.
Podobne miejsce powstało 3 lata wcześniej w okolicach Poznania. Las pamięci na cmentarzu w Junikowie, to przestrzeń przeznaczona wyłącznie do pochówku w biodegradowalnych urnach. Docelowo ma również umożliwiać rozsypywanie prochów – takie same plany mają zarządcy cmentarza ekologicznego w Krakowie. Na razie jednak pozostaje nam czekać na zmianę przepisów dotyczących pochówku.
Ekologiczne podejście do pochówków w Polsce rozwija się już od kilku lat. Oby w 2025 roku ten trend nabrał jeszcze większego tempa.
Większa dostępność świeckich ceremonii pogrzebowych
Jedną z odpowiedzi, która najczęściej pojawiała się w ankiecie dot. oczekiwania wobec zmian w branży pogrzebowej, było większe wsparcie w organizacji świeckich ceremonii pogrzebowych.
Obecnie najczęściej odprawianym obrządkiem pogrzebowym w Polsce jest katolicki, prowadzony przez księdza. Z rozmów z Wami wynika, że wiele rodzin decyduje się na niego nie z przekonania, lecz dlatego, że to najłatwiej dostępna opcja. Nic dziwnego – katolicki rytuał stał się w naszym kraju standardem, przez co wiele zakładów pogrzebowych nie współpracuje z mistrzami ceremonii świeckich.
Dla rodzin pogrążonych w żałobie samodzielne poszukiwanie takiej osoby bywa ogromnym wyzwaniem. Na szczęście w 2025 rok serwis Świętej Pamięci wszedł z nowym rozwiązaniem – uruchomił marketplace usług i produktów funeralnych. Dzięki niemu możecie teraz łatwo znaleźć i zarezerwować usługę mistrza ceremonii świeckich. Sprawdźcie to, klikając tutaj.
Zwiększenie zasiłku pogrzebowego
Poza zmianami w organizacji ceremonii pogrzebowych, wiele osób oczekuje również wyższego wsparcia finansowego ze strony państwa.
Obecnie zasiłek pogrzebowy z ZUS to 4 tys. złotych i nie był zmieniany od 1 marca 2011 roku. Dyskusje na temat jego podwyższenia toczą się od dawna, ale dopiero teraz pojawiły się konkretne zapowiedzi. Wiemy już, że nowe przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku. Zasiłek ma wzrosnąć do 7 tys. zł i zostać objęty mechanizmem waloryzacji.
Dodatkowo wprowadzona zostanie nowa forma wsparcia – 2 tys. zł dla rodzin, które nie kwalifikują się do pełnego zasiłku pogrzebowego lub poniosły koszty pochówku przewyższające jego wartość.
Na te zmiany będziemy musieli jeszcze poczekać. Miejmy nadzieję, że po latach stagnacji w końcu doczekamy się realnego wsparcia finansowego w organizacji pogrzebów.
Więcej ogólnodostępnych treści edukujących o śmierci w Internecie
Tworzenie edukacyjnych treści o śmierci stało się obecnie moim głównym zajęciem. Wspólnie ze Świętej Pamięci byliśmy ciekawi, skąd Wy czerpiecie wiedzę na ten temat, dlatego zapytaliśmy: W jaki sposób zdobywasz informacje o śmierci i branży pogrzebowej?
Aż 95,1% ankietowanych wskazało Internet jako główne źródło, natomiast 43,7% sięga po książki. Telewizja (3,9%) i radio (2,9%) odgrywają w tym obszarze marginalną rolę.
Przy okazji pytania o oczekiwane zmiany w branży pogrzebowej w 2025 roku wielu z Was podkreślało potrzebę większej dostępności rzetelnych treści edukacyjnych na ten temat. My możemy obiecać, że będziemy je tworzyć – i już to robimy. Zachęcamy też innych specjalistów z branży funeralnej do dzielenia się swoją wiedzą. Jest ona niezwykle ważna i potrzebna.
Cześć, tu Agnes Tołoczmańska. Witam Cię w mojej przestrzeni edukowania w temacie śmierci i oswajania z nią na łamach serwisu Świętej Pamięci. Jeśli pierwszy raz trafiasz na moje treści, to możemy się bliżej poznać na Instagramie lub Facebooku.
Spodobał ci się nasz artykuł? Zachęcamy do wsparcia naszej działalności symboliczną wpłatą, dzięki której będziemy tworzyć więcej edukacyjnych treści. Dziękujemy! https://buycoffee.to/swietej-pamieci
