W przypadku śmierci w szpitalu procedury wyglądają nieco inaczej, niż gdy do zgonu dochodzi w domu. Poniżej opisujemy formalności.

Śmierć pacjenta w szpitalu zgłaszana jest przez osobę uprawnioną — czyli przeważnie dyżurną pielęgniarkę — lekarzowi prowadzącemu lub dyżurnemu. Lekarz ma obowiązek przeprowadzić oględziny oraz stwierdzić zgon. Jeśli to możliwe, ustala przy tym przyczynę śmierci. Jeżeli nie – w tym celu zostanie przeprowadzona sekcja zwłok. Dopiero po wykonaniu tego badania lekarz może wystawić kartę zgonu.

Karta zgonu to dokument wydawany po stwierdzeniu śmierci pacjenta oraz ustaleniu jej przyczyny — zarówno w sytuacji, gdy była to śmierć w szpitalu, jak i wtedy, gdy doszło do niej np. w domu zmarłego. Pamiętaj, że bez karty zgonu nie można złożyć wniosku o wydanie odpisu aktu zgonu ani rozpocząć organizacji pogrzebu.

Kolejny krok w przypadku śmierci w szpitalu to wystawienie skierowania zwłok do chłodni. Co istotne, ciało zmarłego jest przewożone do chłodni nie wcześniej niż po 2 godzinach od ustalonego momentu zgonu. W tym czasie zwłoki są odpowiednio przygotowywane – myte, a następnie należycie okryte. Na stopie lub dłoni zmarłego umieszczony zostaje identyfikator.

Ponadto, zanim zmarły trafi do chłodni, zostaje przeniesiony ze szpitalnej sali do specjalnego, przeznaczonego do tego celu pomieszczenia. Jeśli szpital nie ma takiego wyznaczonego pomieszczenia, w takiej sytuacji ciało należy tymczasowo umieścić w miejscu, w którym będzie otoczone szacunkiem oraz które pozwala na zachowanie godności osoby zmarłej.

Po tym, jak lekarz stwierdzi śmierć w szpitalu, szpital ma obowiązek niezwłocznie powiadomić odpowiednie osoby lub instytucje — wskazane przez zmarłego jeszcze za życia (np. wpisane w dokumenty wypełniane podczas przyjęcia do szpitala). Jeśli zmarły nie podał takich danych, powiadamiana jest najbliższa rodzina, krewni, powinowaci, przyjaciele, sąsiedzi itp. Z kolei w przypadku, gdy zmarły był małoletni lub został ubezwłasnowolniony, szpital kontaktuje się z rodzicem lub opiekunem prawnym. Jeżeli osoba zmarła przebywała pod opieką placówki pomocy społecznej, pielęgniarka dyżurna lub lekarz dyżurny powiadamia jej pracowników.

Szpital przechowuje ciało w szpitalnej chłodni przez około 72 godziny — dokładny czas wynika z przepisów danej placówki. W tym czasie powinna się po nie zgłosić jedna z wymienionych wcześniej osób lub instytucji. W przypadku śmierci w szpitalu ciało może odebrać również przedstawiciel domu pogrzebowego upoważniony przez rodzinę zmarłego. To duże udogodnienie, szczególnie jeśli szpital znajduje się w innym mieście czy regionie. Trzeba przy tym zaznaczyć, że przewiezienie ciała ze szpitalnej chłodni do chłodni zakładu pogrzebowego zawsze musi odbywać się specjalnym, przeznaczonym do tego środkiem transportu.

Warto wiedzieć, że w przypadku śmierci w szpitalu najbliżsi zmarłego mają prawo do pożegnania się z nim jeszcze w szpitalnej chłodni. Wiele osób korzysta z tej możliwości, poświęca chwilę na „rozmowę” lub po prostu chce po raz ostatni pobyć w ciszy z bliskim.

Jednocześnie rodzina zmarłego lub inna upoważniona osoba odbiera kartę zgonu. Z nią należy udać się do urzędu stanu cywilnego — w celu uzyskania odpisu aktu zgonu. Co istotne, trzeba zgłosić się do urzędu właściwego dla miejsca zgonu, a nie zameldowania czy zamieszkania. Więcej na ten temat przeczytasz w artykułach: „W czym może Ci pomóc dom pogrzebowy?” oraz „Jak zorganizować pogrzeb krok po kroku?”.

Jeśli doszło do śmierci w szpitalu, podczas odbierania zwłok oraz karty zgonu można poprosić również o dostęp do dokumentacji medycznej pacjenta. Placówka medyczna ma obowiązek udostępnić ją osobom upoważnionym przez zmarłego. Jeżeli nie wyraził na to zgody – nie ma takiej możliwości.

Jeśli lekarz nie jest w stanie podać jednoznacznej przyczyny zgonu, przeprowadzona zostaje sekcja. Śmierć w szpitalu oraz niemożność ustalenia jej przyczyny to jedna z trzech przesłanek do wykonania takiego badania. Sekcja jest konieczna także wtedy, kiedy istnieje podejrzenie popełnienia przestępstwa oraz w sytuacji, gdy u zmarłego podejrzewa się zakażenie lub chorobę zakaźną. Co więcej, we wskazanych przypadkach sekcja zwłok może być wykonana nawet mimo sprzeciwu rodziny zmarłego. W innych sytuacjach lekarz może zadecydować o sekcji, jednak wcale nie musi. Wnioskować o to mogą także bliscy pacjenta — np. jeśli podejrzewają, że śmierć w szpitalu nastąpiła w wyniku błędu w sztuce lekarskiej. Wtedy zgodę na wykonanie sekcji musi wyrazić albo lekarz, albo prokurator.

Trzeba również wiedzieć, że sekcję przeprowadza się nie wcześniej niż po 12 godzinach od momentu zgonu. W praktyce rzadko wykonuje się ją zaraz po śmierci pacjenta - termin ustalany jest przez szpital. Nie ma za to przepisów, które ustanawiałyby termin, do którego maksymalnie można wykonać tego rodzaju badanie. Czas oczekiwania na protokół z sekcji również może być bardzo różny.

Dopiero po dopełnieniu tych wszystkich formalności rodzina zmarłego lub inne uprawnione jednostki mogą odebrać kartę zgonu oraz ciało zmarłego ze szpitalnej chłodni, a następnie rozpocząć organizację pochówku.

Śmierć w szpitalu to procedury i masa formalności. To też bardzo wymagający, trudny czas dla bliskich zmarłego. Nie wahajmy się sięgać po pomoc i wsparcie, zarówno rodziny, jak i specjalistów.